Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır 2024 Kıdem ve İhbar Tazminatı Hesaplama

Toplam kıdem tazminatı tutarı = (Brüt ücret x İşçinin çalıştığı yıl sayısı x 30) / 365. Burada “brüt ücret”, işçinin aldığı aylık ücretin vergi ve diğer kesintilerden önceki hali anlamına gelmektedir. “İşçinin çalıştığı yıl sayısı” ise, işçinin işe başladığı tarihten itibaren çalıştığı tam yıl sayısını ifade eder.

Kıdem ve ihbar tazminatı hesaplaması için temel referans brüt ücret olarak kabul edilir. Ancak, çalışanlar ve işçiler genellikle net maaşlarını bilmelerine rağmen, brüt maaşların detaylarına yeterince hâkim değildirler. Bu durumda, tazminat hesaplaması gerçekleştirilebilmesi için öncelikle net maaşın brüt ücrete dönüştürülmesi gerekmektedir. Bunu takiben tazminat hesaplaması yapılabilir hale gelir. Yukarıda yer alan hesaplama yöntemi, hem brüt maaş hem de net maaş üzerinden kıdem tazminatı hesaplamalarının yapılabilmesini sağlayan kapsamlı bir yaklaşımla kullanıcılar için pratik bir seçenek sunmaktadır. Bu hesaplama yöntemi aracılığıyla, çalışanlar ve işçiler, net maaşa dayalı olarak alacakları tazminat miktarını mümkün olduğunca doğru bir şekilde hesaplanması amaçlanmaktadır.

1. Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İşçinin 2024 kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken, her bir tam yıllık çalışma süresi 30 gün olarak kabul edilir ve iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki son günlük brüt ücretle çarpılır. Basitçe ifade etmek gerekirse, örneğin aynı işyerinde 5 yıl çalışmış olan bir işçinin son brüt aylık ücreti 24.000.-TL ise, bu durumda işçi 120.000.-TL (5x30x800 = 120.000) kıdem tazminatı almalıdır.

Özellikle vurgulamak gerekir ki, kıdem tazminatının hesaplanmasında işçinin “giydirilmiş brüt ücreti” esas alınır. Yani işçiye yol ve yemek parası gibi yan ödemeler de yapılıyorsa bu ödemeler de kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır.

1.1 Net Maaş Üzerinden Kıdem ve İhbar Tazminatı Hesaplama

Kıdem ve ihbar tazminatlarının hesaplanması gerçekten de çeşitli faktörlere dayanır. Genellikle, çalışılan süre, brüt veya net maaş, iş kolu gibi unsurlar göz önünde bulundurulur. Brüt maaş üzerinden hesaplanmalarının sebebi vergi, sigorta kesintileri gibi etmenlerin net maaşı etkilemesidir. Çalışanlar genellikle net maaşlarını bilmelerine rağmen, brüt maaşlarını bilmeyebilirler çünkü çoğu durumda maaş bordroları net maaş üzerinden sunulur.

Birçok çalışan karmaşık hesaplama yöntemleri yerine net maaş üzerinden kıdem tazminatı hesaplaması yapmayı tercih etmektedir. Burada devreye Net maaş üzerinden kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı hesaplaması yapan hesaplama programları devreye girmektedir. Bu programlar bir işçinin çalıştığı süreyi, aldığı net maaşı ve bazı ek faktörleri dikkate alarak kıdem ve ihbar tazminatını hesaplamaya yardımcı olabilir.

2. Kıdem Tazminatında Tavan Sınırlaması

5434 sayılı Kanun uyarınca, çalışanlara ödenecek kıdem tazminatı için, kıdem tazminatı tavanı olarak tanımlanan bir üst sınır belirlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, çalışanlara ödenecek kıdem tazminatının üst sınırı, en yüksek Devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenen en yüksek emekli ikramiyesi tutarını aşamaz.

Her yıl ocak ve temmuz aylarında güncellenmekte olan Kıdem tazminatı tavanı 2024 yılı Ocak Ayı itibariyle 35.058,57 TL iken 2024 Temmuz itibariyle 41.828,42 TL olarak belirlenmiştir.

İşçinin brüt maaşı, belirlenen üst sınırın üzerinde olsa bile, tazminat hesaplaması ve ödemesinde bu üst sınır esas alınacaktır. Ancak, taraflar işverenin bu üst sınıra bağlı olmaksızın daha yüksek kıdem tazminatı ödeyeceğine dair karar alabilir.

3. Kıdem Tazminatından Yapılacak Kesintiler

Kıdem tazminatı, belirli bir süre boyunca çalışan bir işçinin işine son verilmesi veya emeklilik nedeniyle işten ayrılması durumunda, çalıştığı süreye bağlı olarak işyeri tarafından topluca ödenen bir tazminattır.

Tüm çalışanlar aldıkları ücretler üzerinden gelir vergisi ödemek durumundadır. Ancak Gelir Vergisi Kanunu’nun 25/7 nci fıkrası gereğince kıdem tazminatı, gelir vergisinden muaf olup, çalışanların kıdem tazminatı üzerinden gelir vergisi ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bununla birlikte, işçiye kıdem tazminatı tavanının üzerinde ödeme yapılmışsa bu tavan sınırını aşan kısmı gelir vergisine tabidir. Kıdem tazminatından damga vergisi kesintisi yapılmaktadır.

Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesinin ardından hak kazanılan bir ödeme olduğundan, kıdem tazminatından sigorta primi kesilmez.

4. İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İhbar tazminatı 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenleme gereğince, iş sözleşmesinin işçi veya işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshi durumunda kanuni bildirim sürelerine uymayan taraf, diğer tarafa kanunda belirlenen miktarda ihbar tazminat ödemekle yükümlüdür.

İhbar tazminatının hesaplaması, çalışma süreleri temel alınarak gerçekleştirilir. Bu bağlamda, İş Kanunu’nda belirlenen bildirim sürelerine uymayan taraf, işçiye veya işverene, bildirim süresi kadarlık giydirilmiş brüt ücreti tazminat olarak ödemekle yükümlüdür. İş Kanunu’na göre belirlenen bildirim süreleri (ihbar süresi) aşağıda sıralanmıştır.

• İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için ihbar süresi, 2 hafta

• İşi bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için ihbar süresi, 4 hafta

• İşi üç yıla kadar sürmüş olan işçi için ihbar süresi, 6 hafta

• İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için ihbar süresi, 8 hafta

Bu durumda alınabilecek maksimum ihbar süresi 56 gün olacaktır. Örneğin 10 yıl çalışan bir işçinin alabileceği ihbar süresi 8 hafta yani 56 gündür.

5. İhbar Tazminatından Yapılacak Kesintiler

İhbar tazminatının ödemesi, işçinin işten ayrılma veya işveren tarafından işten çıkarılma durumunda aldığı son giydirilmiş brüt ücret üzerinden gerçekleştirilir. İhbar tazminatı ödemesinde herhangi bir üst sınır veya tavan ücret kısıtlaması bulunmamaktadır.

İhbar tazminatının hesaplaması, İş Kanunu’nda belirtilen sürelere göre gerçekleştirilir ve bu sürelere göre işçinin giydirilmiş brüt ücreti hesaplanır. Giydirilmiş brüt ücret, işçinin aylık brüt maaşına ek olarak yan haklarını da içeren toplam kazancını ifade eder. Bu şekilde hesaplanan giydirilmiş brüt ücret üzerinden işçiye ihbar tazminatı ödemesi yapılır.

Gelir Vergisi Kanunu’na göre, ihbar tazminatı ödemeleri vergi istisnası kapsamına alınmamıştır. Bu nedenle, işçinin aldığı aylık brüt ücret üzerinden hesaplanan ihbar tazminatından gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır. İşveren, işçiye yapılacak olan ihbar tazminatı ödemesinden önce, ödenecek tutardan gelir vergisi ve damga vergisi kesintilerini yapmak zorundadır. Bu kesintiler, işçinin eline geçecek olan net tazminat miktarını belirler.

İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesinin ardından hak kazanılan bir ödeme olduğundan, ihbar tazminatından sigorta primi kesilmez.